పోచారం ప్రాజెక్ట్:
పోచారం ప్రాజెక్ట్ పోచారం (గ్రామం), నాగిరెడ్డిపేట్ (మండలం),కామారెడ్డి జిల్లాలో అలైర్ స్ట్రీం వద్ద నిర్మించిన మధ్యస్థ నీటిపారుదల ప్రాజెక్ట్. ప్రాజెక్ట్ మెదక్ నుండి 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఈ ప్రాజెక్టు పనులను 1922 సంవత్సరంలో 27.11 లక్షల రూపాయల వ్యయంతో నిర్మించారు. పోచారం ప్రాజెక్ట్ యొక్క కాలువ వ్యవస్థను ఆధునికీకరణ కొరకు రూ .1430.00 లక్షలకు పరిపాలనా ఆమోదం తెలిపింది. రాజీవ్ పల్లె బాటా ప్రోగ్రాం కింద పంపిణీదారుల ఆధునీకరణకు రూ .73.00 లక్షలకు పరిపాలనా అనుమతి లభించింది.
స్థానం:
ఈ ప్రాజెక్టును కామారెడ్డి జిల్లా నాగిరెడ్డిపేట్ మండలం పోచారం గ్రామానికి సమీపంలో అలైర్ నది మీదుగా నిర్మించారు. మూలం: అలైర్ నది.
పరిధి:
ఈ పథకం 42 గ్రామాలకు లబ్ధి చేకూర్చే 10,500 ఎకరాల ఆయకట్టుకు సాగునీరు ఇవ్వడానికి ఉద్దేశించబడింది.
నిజాంసాగర్ ప్రాజెక్ట్:
నిజాంసాగర్ ప్రాజెక్టును నిజామాబాద్ జిల్లాలో 2.75 లక్షల ఎకరాలకు నీటిపారుదల కొరకు 1923-31 మధ్యకాలంలో నిజాం నిర్మించారు. నిజాంసాగర్ ప్రాజెక్టును మెరుగుపర్చడం, గేట్ల ఎత్తును 1.5 మీటర్లు ఎత్తు పెంచడం మరియు గురుత్వాకర్షణను పటిష్టం చేయడం ద్వారా రిజర్వాయర్ కోల్పోయిన సామర్ధ్యాన్ని పునరుద్ధరించడం లక్ష్యంగా ఉంది. నిజాంసాగర్ ప్రాజెక్ట్ వ్యవస్థ యొక్క ఆధునికీకరణ 1970 లో చేపట్టబడింది మరియు నిజాంసాగర్ యొక్క పూర్తి రిజర్వాయర్ స్థాయిని (ఎఫ్ఆర్ఎల్) 426.87 నుండి 428.24 మీటర్లకు పెంచారు, దీని ఫలితంగా రిజర్వాయర్ నిల్వ సామర్థ్యం 11.8 నుండి 17.8 వేల మిలియన్ క్యూబిక్ అడుగులకు (టిఎంసి) పెరిగింది.నిజాంసాగర్ ప్రధాన కాలువకు అనుబంధంగా సింగితం మరియు కళ్యాణివాగు మళ్లింపులు నిర్మించబడ్డాయి రూ. 985 లక్షలతో సాంకేతిక నిపుణుల కమిటీ సూచించిన విధంగా అయాకట్ అంతరాన్ని తగ్గించడానికి, నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ అగ్రికల్చర్ అండ్ రూరల్ డెవలప్మెంట్ (నాబార్డ్) రుణ సహాయంతో.
స్థానం:
ఈ ప్రాజెక్ట్ అచ్చంపేట్ (గ్రామం), నిజాంసాగర్ (మండల్) సమీపంలో ఉంది.
మూలం: మంజీరా / గోదావరి బేసిన్
పరిధి:
ఈ ప్రాజెక్ట్ 15 మండలాల్లో సుమారు 2.31 లక్షల ఎకరాల విస్తీర్ణంలో నీటిపారుదల సదుపాయాలను కల్పిస్తుంది.
జక్సాని నాగన్న బావి, లింగంపేట్:
లింగంపేట్ గ్రామాన్ని పాపన్నపేట సంస్థానాధీశులైన వెంకట నరసింహరెడ్డి, రాణి లింగాయమ్మ గార్లు స్థాపించినట్లుగా తెలుస్తుంది. రాణి లింగాయమ్మ పేరిట ఈ గ్రామాన్ని లింగంపేట అని పిలుస్తారు. గ్రామ క్షేమం, అభివృద్ధి, ప్రజా అవసరాల కోసం కోట గోడల నిర్మాణం చేపట్టారు. చెరువులను, బావులను తవ్వించారు. రాజా నరసింహరెడ్డి పాలనా కాలంలో పాపన్నపేట సంస్థానం ఎంతో విస్తరించి అభివృద్ధి చెందింది. వీరి పరిపాలన సమయంలోనే మన జక్సాని నాగన్న బావి నిర్మించి ఉంటారని భావించవచ్చు.
రాణి శంకరమ్మ పాపన్నపేట సంస్థానాధీశుల్లో వీరవనిత. యుద్ధ విద్య విశారద. గొప్ప సైన్యాన్ని సమీకరించుకుని నిజాం రాజ్యభాగంపై దండెత్తి వచ్చి ప్రజలను పీడించి పన్ను వసూలు చేసుకునే మహారాష్ట్ర సైన్యాన్ని ఎన్నోసార్లు ధైర్యసాహసాలతో ఎదిరించింది. ఆమె ధైర్య సాహసాలకు మెచ్చిన నిజాం సుల్తాన్ రాణి శంకరమ్మకు రాయబాగిన్(ఆడ సింహం) బిరుదు ఇచ్చి సత్కరించాడు. ఈమె రాణి రుద్రమదేవి వంటి సమర్థురాలు. ఈమె వ్యవసాయాభివృద్ధి కోసం ఎన్నో పెద్ద చెరువులు, కాల్వలు నిర్మించింది.
స్థానం:
జక్సాని నాగన్న బావి లింగంపేట మండలంలో ఉంది.
కౌలాస్ కోట:
కైలాస గిరిదుర్గాన్ని 12వ శతాబ్దంలో కాకతీయులు నిర్మించారు. 1323లో యువరాజు అలాఫ్ ఖాన్ (తర్వాత కాలంలో మహమ్మద్ బిన్ తుగ్లక్గా రాజయ్యాడు) ఈ కోటను జయించిన ప్రస్తావన ఉంది. ఆయన తండ్రి ఘాజీ బేగ్ తుగ్లక్ ఇటీవలే రాజ్యంలో చేరిన వరంగల్ ప్రాంతంలో తిరుగుబాట్లు అణచివేయటానికి పంపించాడు. సేనలలో కలరా వ్యాపించడంతో తొలి ప్రయత్నం సఫలం కాలేదు. మలి ప్రయత్నంలో బీదరు,.కౌలాస్లను ఆ తర్వాత వరంగల్లును చేజిక్కించుకున్నాడు. బహుమనీల పాలనలో కౌలాస్ కోట సరిహద్దు కోటగా, గట్టి బలగంలో రక్షింపబడుతూ ప్రముఖ పాత్ర పోషించింది. పాక్షిక ద్రావిడ శైలిలో నిర్మించిన ఈ కోట నైఋతి బాలాఘాట్ కొండల్లో వెయ్యి అడుగుల ఎత్తులో కౌలాన్నాలా ఒదిగిన ఒక కొండపై ఉంది. చుట్టూ దట్టమైన అడవి, క్రింద నది ఉండటంతో ఇక్కడి ప్రకృతిదృశ్యం అమెజాన్ అడవిని తలపిస్తుంది. కౌలాస్ కోటకు 57 బురుజులున్నాయి. కోట లోపల అనేక ఆలయాలు, దర్గాలు ఉన్నాయి. కోట ద్వారాలపై చెక్కిన అలంకరణలు, హృద్యంగా చెక్కబడిన హిందూ దేవతాశిల్పాలు కోట యొక్క ఆకర్షణలు.కోటకు రెండు ప్రవేశాలున్నాయి. రెండింటికీ స్వాగతతోరణాలున్నాయి. వీటిపై గండభేరుండం వంటి కాకతీయ రాజచిహ్నాలను చూడవచ్చు. 1687లో ఔరంగబేజు, అబుల్ హసన్ తానీషాను ఓడించి, గోల్కొండను మొఘల్ సామ్రాజ్యంలో కలుపుకొన్నప్పుడు, కౌలాస్ కోట బాధ్యతను ఇక్లాస్ ఖాన్, ఖూనీ ఖాన్ అనే ఇద్దరు ఖిల్లాదార్లకు అప్పగించాడు. వీరిద్దరు ఇక్కడ తమ పేర్లతో పెద్ద మసీదులను కట్టించారు.
స్థానం:
కౌలాస్ కోట జుక్కల్ మండలం కౌలాస్ గ్రామం వద్ద ఉంది.